Voorpagina

Deze week in Propagatienieuws:

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).

HF 

De zonneflux is afgelopen week onverwacht opgelopen naar 161 maar is nu weer terug op 130. De meeste actieve regio’s bevinden zich momenteel aan de westkant en zullen de komende dagen uit beeld raken. Daaronder valt ook de actieve regio regio 4114, die dinsdag een X1.2-flare en in de nacht van woensdag op donderdag een X1.9-flare. Tegen het einde van de week nam de intensiteit van de flares echter af.

Ondanks de X-vlammen bleven krachtige coronale massa-uitbarstingen (CME’s) naar de aarde uit. Met uitzondering van enkele actieve intervallen was het aardmagnetisch veld deze week overwegend rustig tot actief (Kp 2-3), nadat de vrij krachtige magnetische storm van afgelopen weekend was afgenomen (zie grafiek op https://t1p.de/dai28 ). Een groot coronaal gat CH53/+ op het zuidelijk halfrond van de zon zorgde er echter voor dat er nog steeds een zonnewind met een snelheid van ongeveer 500 km/s in de richting van de aarde waaide, waardoor het aardmagnetisch veld enigszins in beroering was. Dit coronale gat is inmiddels bijna uit het zicht verdwenen.

HF-vooruitzichten

Voor deze zondag wordt de terugkeer van een grotere actieve regio verwacht, en tegen het midden van de week nog een. Volgens de NOAA en de USAF zal de verwachte zonneflux ongeveer 125 bedragen. De volgende twee coronale gaten zijn onderweg. Ze zijn niet zo groot, maar liggen wel heel dicht bij de evenaar, wat de kans vergroot dat de zonnewind die uit deze gaten stroomt, de aarde raakt. Deze invloed zal ons de hele week begeleiden en leiden tot geomagnetisch actieve intervallen.

Ook de komende dagen zullen vooral de banden 20, 17 en 15 meter het interessantst zijn voor DX, en af en toe ook de 12-meterband. 20m zal bijna de klok rond bruikbaar zijn. Sporadische E is inmiddels dagelijks te vinden op de banden 10 en 6 meter. Maar niet alleen daar: als het bijvoorbeeld verrassend goed werkt op 20 meter binnen het eigen land, dan is dat zeker te danken aan de sporadische E-laag.

Zaterdagmorgen om 02:42 UTC was de zonnewende – en daarmee het begin van de kalenderzomer op het noordelijk halfrond. Vanaf nu worden de dagen weer korter, de nachten langer en de bruikbare grensfrequentie in de loop van de dag weer hoger. Maar dat gaat heel langzaam. Het is nuttig om zo dicht mogelijk bij de MUF te werken om de effecten van D-laagabsorptie te minimaliseren en de kansen op DX-verbindingen te maximaliseren.

VHF en hoger

Tropo, regenscatter

Dit weekend verplaatst een hogedrukgebied meer richting Balkan. In onze regio leidt dat tot een lappendeken met wat instabiele sterk wisselende tropo variërend van nihil tot gematigd.

Met name boven de Noordzee wordt regen verwacht en boven land af en toe onweer. De kans op zware regen en onweer is een goede indicator voor regenscatter op de GHz banden.

Sporadische-E, meteorscatter en Aurora

Meteorscatter kan profiteren van de Bootiden eind juni, die hun hoogtepunt bereiken op vrijdag 27 juni, en de Beta Tauriden overdag, die hun hoogtepunt bereiken op 28 juni. Dit zijn kleine meteorenregens, maar ze kunnen ook belangrijk zijn voor de bijdrage aan langlevende metaalionen, die de bouwstenen zijn van Sporadic-E-propagatie.

Aurora blijft verschijnen met incidentele radio-openingen, maar er is te veel daglicht om iets te kunnen zien. Als alternatief kunt u misschien een glimp opvangen van noctilucente wolken laag aan de noordelijke horizon. Deze vormen zich in de mesosfeer, op ongeveer 80 km hoogte, wanneer ijskristallen zich vormen op meteoorgruis en kunnen complexe golfpatronen vertonen. Dit zijn beide goede voortekenen voor sporadische E.

Het zomerse Sporadic-E-seizoen is nu in volle gang. Het is raadzaam om de gebruikelijke clusterkaarten en de website propquest.co.uk te raadplegen voor dagelijkse updates. Het is ook de moeite waard om gebruik te maken van het langere daglicht en de weerspatronen boven de poolgebieden voor paden naar het Verre Oosten. Wie de propagatie op 40 MHz wil volgen kan ook zijn voordeel doen met een nieuw baken 9A0BEZ in JN75XV op 40,6675 MHz [ https://ei7gl.blogspot.com/2025/06/new-40-mhz-beacon-in-croatia-9a0bez.html ]

EME

De maan bereikt maandag de 23e, haar perigeum, het punt waarop ze het dichtst bij de aarde staat, dus de padverliezen zijn laag. De declinatie van de maan bereikt ook een maximale positieve waarde op 25 juni. Dit betekent dat er lange maanvensters zijn. De ruis in de lucht op 144 MHz is matig en neemt toe tot hoog morgen, op 23 juni. De nieuwe maan is op 25 juni, dus verwacht hoge ruisniveaus vanwege de nabijheid van de zon.

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom PC5D. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit het wekelijkse Propagation News van de Britse radioamateurvereniging RSGB, dxinfocentre ,  darc.de/der-club/referate/hf/ , Make More Miles on VHF, metoffice.gov.uk,  swpc.noaa.gov, www.solarham.net en poollicht.be. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl.