Deze ronde werd verzorgd door Marc PA3GJL vanuit Hulsberg via de regio-repeater PI3ZLB op 145,725 MHz. De ronde was ook live te volgen via de stream op Jitsi: http://meet.jit.si/pi3zlb
Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).
HF
De afgelopen dagen was het magnetisch veld van de aarde nogal veranderlijk door verhoogde zonnewind, met afwisselend rustige tot turbulente perioden en soms een Kp net boven 5. De zonneactiviteit was laag. De meeste dagen werden alleen C-vlammen waargenomen, met drie zwakke M-vlammen op dinsdag, donderdag en vrijdag. Op zaterdagochtend waren er in totaal veertien actieve gebieden zichtbaar vanaf de aarde, maar al deze gebieden vertoonden slechts een eenvoudige magnetische configuratie. De zonnefluxindex SFI steeg de afgelopen aanvankelijk van 180 naar 204 in het midden van de week, maar daalde daarna naar 165.
HF-vooruitzichten
De dalende trend in de SFI zal zich doorzetten komende week richting 140. Dit zal waarschijnlijk de openingsuren van de bovenste kortegolfbanden beperken. Bovendien zal de geomagnetische storing naar verwachting op een hoog niveau blijven, aanvankelijk door de aanhoudende invloed van meerder coronale massa-ejecties (CME’s) en later door de zonnewind uit een coronaal gat op het westelijk halfrond van de zon.
Het Amerikaanse weerbureau NOAA heeft nu een G3 geomagnetische stormwaarschuwing afgegeven, die op zondag 23 maart begint en tot het midden van de week kan duren. Een groot coronaal gat kan ook geo-effectief worden in het midden van de week en de zonnewinden en geomagnetische onrust verder intensiveren.
De MUF ’s middags over een afstand van 3000 km blijft dus veranderlijk: terwijl deze aan het begin van de week weer 40 MHz bereikte, daalde deze woensdag zonder herkenbare reden naar 26 MHz. De 10- en 12-meterbanden worden dus minder voorspelbaar, ook al zullen beide de komende week van tijd tot tijd bruikbaar zijn. In de vroege ochtenduren daalt de MUF3000 af en toe tot waarden onder 10 MHz, hoewel 20 meter in sommige gevallen tot middernacht open blijft. De geomagnetische situatie kan de dagelijkse frequentiecurve echter een paar MHz naar beneden drukken. Naarmate de lente vordert, kan de F2-laag MUF afnemen naarmate we overgaan naar zomerse ionosferische omstandigheden, misschien om vervangen te worden door verbeterde sporadische-E omstandigheden op 10 meter.
VHF en hoger
Tropo, regenscatter
Het recente mooie weer zorgt voor wat grotere temperatuurverschillen tussen dag en nacht. Dit levert meestal wat verbetering op voor tropo. Voorlopig bepaalt echter een lagedrukgebied boven Frankrijk het weerbeeld. Als dit is gepasseerd zijn er mogelijk op woensdag en donderdag wat redelijk tot gematigde tropocondities te verwachten richting Normandië. Tot die tijd is er af en toe wat neerslag die mogelijk bruikbaar is voor regenscatter.
Sporadische-E, meteorscatter en Aurora
Voor Aurora is de G3 geomagnetische stormwaarschuwing relevant vanaf zondag 23 maart tot het midden van de week. Zoals gebruikelijk is de boodschap om de Kp-index in de gaten te houden voor waarden boven de 5.
Meteorscatter is voorlopig afhankelijk van random meteoren tot de Lyriden op 21 en 22 april.
Tot slot nog een vermelding van Sporadic-E die zich nog steeds in het tussenseizoen bevindt met slechts af en toe een kleine piek tot rond een Sporadische-E kritische frequentie van 5 tot 7MHz, vaak rond het midden van de dag. We moeten nog even wachten tot later volgende maand, wanneer we af en toe wat roering kunnen verwachten op 10m.
EME
De EME-padverliezen blijven verbeteren tot het perigeum van de maan (het dichtste punt bij de aarde) in de ochtend van 30 maart. De declinatie van de maan is gedaald en bereikte gisteren, de 22e, een minimum. Dus we hebben weer korte Maan vensters en het verminderen van piek Maan elevatie. 144MHz hemel ruis begon hoog op vrijdag 21 maart, maar zal dalen terug naar laag tegen het midden van volgende week.
Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).
HF
Het radioweer van afgelopen week werd vooral gekenmerkt door actieve geomagnetica. Dit werd veroorzaakt door de verhoogde snelheid van de zonnewind afkomstig van het naar de aarde gerichte coronale gat CH22. Door de wisselwerking met het aardmagnetisch veld, bereikten sommige magnetometers een k-index van 5 en soms 6. Dit had gevolgen voor de maximaal bruikbare frequentie. Op donderdag 13 maart kwam deze niet boven de 25 MHz uit. Op de andere dagen was het rond de 34 MHz.
Het wordt langzaam duidelijk dat de zomer in aantocht is. Volgende week is het equinox, wat gunstig is voor verbindingen in noord-zuidrichting, bijvoorbeeld naar Zuid-Afrika of Zuid-Amerika.Op donderdag om 0901 UTC verandert het zenit van de zon van halfrond en de terminator of greyline loopt dan over de twee polen. Vooral op de lagere banden, inclusief 40 meter, kunnen opnieuw speciale DX-condities verwacht worden in dit gebied. Dit betekent echter ook dat poollicht en dus poollichteffecten op de banden vaker voorkomen door het zogenaamde Russell-McPherron-effect.
Dit komt doordat er rond de equinoxen scheuren ontstaan in het magnetische veld van de aarde. Zelfs een zwakke zonnewind kan dan diep in de aardatmosfeer doordringen en een prachtig lichtspel aan de nachtelijke hemel creëren. Het is ook de tijd van grote magnetische stormen. Uit een studie [1] blijkt dat van de tweeënveertig grote stormen in de periode 1940-1990, er geen enkele optrad in de zonnemaand juni en december, maar dat 40 procent optrad in de maanden met de equinoxen, in maart en september. Dit geeft aan dat de halfjaarlijkse schommelingen die worden waargenomen bij het middelen van de indices niet het gevolg zijn van een statistisch effect, maar eerder kunnen worden toegeschreven aan de stormen zelf.
HF-vooruitzichten
We moeten daarom de komende dagen een veranderlijk aardmagnetisch veld blijven verwachten. De geomagnetische activiteit zal in het weekend tijdelijk wat afzwakken voordat er aan het begin van de week weer een periode van verhoogde zonnewind aanbreekt. Hoewel er zaterdag dertien actieve zonnegebieden waren, aanzienlijk meer dan de afgelopen dagen, hadden ze allemaal slechts eenvoudige tot licht complexe magnetische configuraties, zodat er nog steeds gematigde zonneactiviteit verwacht kan worden. Dit betekent met geïsoleerde M-klasse vlammen.
De zonneflux SFI zal tussen 180 en 195 eenheden liggen, wat iets betere condities op de korte golf belooft voor de komende dagen. De MUF zou bij lokale zonsopgang rond de 12,5 MHz moeten staan, twee uur later al op 21 MHz en bereikt in de loop van de dag zijn maximum op ongeveer 35 MHz. Bij zonsondergang zal hij op ongeveer 30 MHz staan, twee uur later nog steeds op 23 MHz; ’s nachts tussen 8 en 12 MHz.
[1] N. U. Crooker, E. W. Cliver, B. T. Tsurutani: The semiannual variation of great geomagnetic storms and the postshock Russell-McPherron effect preceding coronal mass ejecta, 1992; in: https://doi.org/10.1029/92GL00377
VHF en hoger
Tropo, regenscatter
Door een hogedrukgebied bij Schotland stroomt drogere lucht uit het noorden naar onze regio. Het goede nieuws is dat het neerslag uit de buurt houdt, maar tropo condities of regenscatter zitten er voorlopig niet in.
Sporadische-E, meteorscatter en Aurora
Voor de eerstvolgende dagen wordt geen hoge Kp (minder dan vijf) verwacht en daardoor is de kans op aurora klein.
De volgende belangrijke meteorenregen is die van de Lyriden in april, maar er is altijd kans op random meteorscatter, vooral in de vroege ochtenduren. Het is nog wat vroeg om Sporadic-E te noemen, maar het is altijd de moeite waard om eerst naar de lagere frequenties te kijken, dus 10m en 6m. Controleer de grafieken op Propquest op tekenen van pieken in de foEs, de kritische frequentie van de Es-laag. Deze foEs is overdag vaak al langdurig meetbaar, maar met nog te lage waardes voor VHF-propagatie.
EME
De EME-padverliezen blijven stijgen tot het hoogste punt op maandagavond. De declinatie van de Maan daalt nog steeds en bereikt een minimum op zaterdag de 22e. Dus nogmaals, we hebben korte Maan vensters en het verminderen van piek Maan elevatie. 144MHz hemelruis is matig en neemt toe tot hoog op vrijdag de 21e.
Tip EI7GL: Op YouTube staat een video met de titel ‘Understanding VHF Propagation’ van Rohde & Schwarz, een bedrijf dat synoniem is met high-end RF en elektronische testapparatuur. Het behandelt de mythe van “line of sight” op VHF, tropo-refractie, ducting, diffractie & verstrooiing, Sporadic-E, meteorscatter en moonbounce.
Het is een goede inleiding op VHF-propagatie en behandelt in 43 minuten wat een boek een paar uur zou kosten. Het is geschikt voor iedereen die studeert voor een amateurradiolicentie of gewoon een basisbegrip wil krijgen van hoe radiosignalen zich gedragen op de VHF-banden, d.w.z. 50 MHz en hoger.
Deze ronde werd verzorgd door Wil PD4Z vanuit Ulestraten via de regio-repeater PI3ZLB op 145,725 MHz. De ronde was ook live te volgen via de stream op Jitsi: http://meet.jit.si/pi3zlb
Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).
HF
Het radioweer van vorige week was niet bijzonder veranderlijk, met over het algemeen slechts matige zonneactiviteit. Alleen op woensdag en vrijdag werden twee kleinere M-klasse zonnevlammen waargenomen. De zonneflux varieerde tussen 140 en 160 met op vrijdag 147.
De het aardmagnetisch veld was meestal rustig tot actief met een Kp 1 tot 3, alleen in de nacht van dinsdag op woensdag waren er korte actieve tot stormachtige perioden.
Overdag gingen alle banden open, in de nacht was het meestal 10 MHz en lager. De locatie van de dag-nachtgrens bepaalde noord-zuid paden over de polen, en sommige mensen waren misschien verbaasd dat een station op het lange pad een beter signaal leverde dan op het korte pad.
HF-vooruitzichten
Het lijkt erop dat alle zonnevlekken op het noordelijk halfrond van de zon nu vertrokken zijn. Het zuidelijk halfrond levert echter nog steeds veel zonnevlekken. Voor de zonneflux lopen de verwachtingen wat uiteen van 155 tot 165. Op dit moment worden er geen grote CME’s verwacht die richting aarde gaan. Dit weekend zal het radioweer waarschijnlijk worden beïnvloed door de zonnewind van het coronale gat CH21, die naar verwachting zal leiden tot een aantal momenten waar de plasmadichtheid of de snelheid wat hoger liggen. Op die momenten kan het aardmagnetisch veld actief tot stormachtig worden met een Kp tot 5.
De maximaal bruikbare frequentie zal variëren tussen circa 10 MHz in de nacht tot 35 rond het middaguur.
Momenteel is de 30 m-band grotendeels rond de klok open, 20 m opent ’s ochtends om 0600 UTC, 15 m om 0630 UTC en 10 m om 0800 UTC; de bandsluitingen zijn als volgt: 10 m 1815 UTC, 15 m 2015 UTC en 20 m 2345 UTC.
Dit wekelijkse propagatienieuws zou in zijn huidige vorm niet kunnen worden geproduceerd zonder de schat aan gegevens van satellietwaarnemingen en -metingen die gratis beschikbaar worden gesteld door het Amerikaanse weeragentschap NOAA op https://swpc.noaa.gov. In 2007 vierde NOAA zijn 200-jarig bestaan als opvolger van de U.S. Survey of the Coast. Bijna 12.000 medewerkers (in 2021) hebben tot nu toe betrouwbare informatie geleverd over weersomstandigheden op het land, op zee, in de lucht en in de ruimte (het zogenaamde “ruimteweer”). De huidige ontwikkelingen in de VS geven reden tot bezorgdheid over de continuïteit. Er zijn voorstellen gedaan om het Office of Oceanic and Atmospheric Research, de onderzoeksafdeling van NOAA, af te schaffen. Op 27 februari 2025 werden al enkele honderden NOAA-medewerkers ontslagen.
Het is dus zoeken naar andere bronnen om de eventuele hiaten te compenseren. Bijvoorbeeld SANSA (South African National Space Agency, Zuid-Afrika), het IAP in Juliusruh en het GFZ Geo Research Centre Potsdam. Daarnaast stellen de volgende instituten hun gegevens online beschikbaar: NASA, USAF 557th Weather Wing, STCE/KMI België, WDC Kyoto, Met Office UK en ESA/ESOC Darmstadt, waarvoor onze hartelijke dank.
VHF en hoger
Tropo, regenscatter
Door de ligging van hoge en lagedrukgebieden hebben we dit weekend lenteachtige temperaturen. Afgezien van de temperatuurverschillen tussen nacht en dag levert het echter geen bijzondere tropo condities op. In de loop van de week passeert een lagedrukgebied boven Denemarken. Dat kan wat neerslag en regenscatter opleveren voor de GHz banden.
Sporadische-E, meteorscatter en Aurora
Meteorscatter is voorlopig afhankelijk van random meteoren tot de Lyriden op 21 en 22 april. Voor auroraopeningen is een stijging van de Kp-index naar vijf of hoger nodig. Door de verwachte zonnewind wordt het komende week een kwestie van de actuele meetwaarden volgen (bijvoorbeeld op poollicht.be) Tot slot zijn de Sporadische-E vooruitzichten nog steeds relatief laag met slechts af en toe een kleine piek tot rond een Sporadische-E kritische frequentie van 5 tot 7MHz, vaak rond het midden van de dag. Dit staat in contrast met de ochtend- en avondvensters in het hoofdseizoen. Het is genoeg om interesse te wekken in de 10 of 6m banden, maar vrijwel zeker een vluchtig moment.
EME
EME-padverliezen nemen de hele komende week toe en de maansdeclinatie daalt met bijbehorende verkorting van de maanvensters en vermindering van de piekmaanhoogte. De beste resultaten zullen daarom vroeg in de week zijn. 144MHz hemelruis is matig dit weekend, dalend naar laag in de week vanaf de 10e.
Deze ronde werd verzorgd door Folkert PA0FOT vanuit Berg en Terblijt via de regio-repeater PI3ZLB op 145,725 MHz. De ronde was ook live te volgen via de stream op Jitsi: http://meet.jit.si/pi3zlb
Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).
HF
Afgelopen week waren de geomagnetische omstandigheden wisselvallig. De Kp-index steeg donderdag tot 6 met af en toe zichtbaar poollicht boven het VK. Twee grote coronale gaten waren naar de aarde gericht maar schuiven langzaam naar de rand van de zon. Vermeldenswaardig is ook een tijdelijke opleving in de zonnevlamactiviteit met een X2-klasse vlam op de 23e en tien M-klasse vlammen. De solarflux index stond toen op 210.
De X-klasse vlam vond plaats om 19:27UTC en had dus weinig effect in Europa omdat de zon al onder was. Gelukkig was een bijbehorende coronale massa-ejectie niet op de aarde gericht. Een andere snel bewegende CME op de 24e was ook niet op de aarde gericht. Hetzelfde geld voor een CME aan de achterzijde van de zon op vrijdagavond.
HF-vooruitzichten
Nu we maart ingaan, lijkt het erop dat de zon nog steeds erg actief is. Voor de komende dagen wordt een solarflux index van circa 155 verwacht. Zaterdag 1 maart is de zonnewind uit de coronale gaten nog merkbaar met snelheden rond 650 km/s en een Kp die tot bijna 5 kan oplopen. Zondag en maandag zou het weer rustiger moeten worden en er zijn voorlopig geen coronale massa ejectie op weg richting aarde. Maximale bruikbare frequenties boven 3.000km bereiken nog steeds 34-35 MHz rond de middag, terwijl dit in de nachts over het algemeen rond de 10-11 MHz zal zijn, met af en toe openingen op 20 meter. Deze periode van het jaar is gunstig voor Noord-Zuid paden op HF, zoals naar Zuid-Afrika en Zuid-Amerika, maar de lente-equinox is ook een goede tijd voor poollichtomstandigheden.
VHF en hoger
Tropo, regenscatter
Voorlopig wordt het weerbeeld bepaald door een langgerekt hogedrukgebied. Het zal maandag t/m woensdag zorgen voor redelijke tot verhoogde tropocondities van Normandië tot het oosten van Duitsland. De kans op neerslag en daarmee voor regenscatter is klein.
Sporadische-E, meteorscatter en Aurora
In maart zijn er slechts kleine meteoorbuien op aarde. Sporadische meteoren bereiken nu hun seizoensgebonden minimum, maar MS-contacten via “sporadics” zijn nog steeds mogelijk, vooral in de vroege ochtenduren.
Er zijn er de afgelopen week meldingen geweest van zichtbaar poollicht in het VK, maar de aurorameldingen waren beperkt in aantal en alleen te vinden in Scandinavië. Voor betere auroraopeningen is een stijging van de Kp-index naar vijf of hoger nodig. Het nieuwe Sporadische-E seizoen is bijna aangebroken, maar we zijn er nog niet. Controleer de grafieken op Propquest op tekenen van verhoogde kritische frequentie voor de E laag (foEs) en check ook de HF banden; 10m is bijzonder goed voor sterke Europese Es signalen.
EME
EME condities zullen voorspelbaar zijn zoals gewoonlijk, met de declinatie van de Maan die de hele week stijgt en padverliezen op hun minimum bij het perigeum laat op zaterdag 1 maart. 144MHz hemelruis is laag vanaf komend weekend, oplopend tot matig tegen vrijdag de 7e.
Deze ronde werd verzorgd door Tom PC5D vanuit Geleen, via de regio-repeater PI3ZLB op 145,725 MHz. De ronde was ook live te volgen via de stream op Jitsi: http://meet.jit.si/pi3zlb
