Propagatienieuws – 12 april 2025
Deze week in Propagatienieuws:
Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).
HF
Een zonnevlekkenmaximum betekent kent ook minder goede dagen. De laatste keer dat de 10 m band stabiel en continu open was, was op 3 april. Dat was meer dan een week geleden. Sindsdien volgen de dagen een strikt zigzagpatroon: of het MUF bereikt de grens van 25 MHz en de 10 m-band gaat een paar uur open; dit was het geval op zondag, dinsdag en donderdag. Of het MUF-maximum blijft ruim onder de 25 MHz, zodat soms zelfs de 15 m-band hapert, zoals op de andere dagen.
De zonnewindsnelheid lag tussen de 600-700 kilometer per seconde, wat halverwege de week een matige, G2, geomagnetische storm en zichtbaar poollicht op hogere breedtegraden.
Dit wordt veroorzaakt door veranderende snelle zonnewind van coronale gaten en dus turbulentie in het aardmagnetische veld. Daarnaast zijn er jaarlijkse chemische veranderingen in de ionosfeer, waar zich al zomerse omstandigheden ontwikkelen. Enerzijds leidt dit tot langere bandopeningen, anderzijds worden 12 en 10 meter nu zeldzaam zodat de 15 meter band tot de herfst de rol van de hoogste, veilig openende kortegolfband overneemt.
Bovendien wordt de zonneflux zichtbaar zwakker: terwijl deze in de nazomer van 2024 nog net onder de 230 lag, is deze sindsdien voortdurend gedaald tot 170.
HF-vooruitzichten
Experts op het gebied van ruimteweer discussiëren over de vraag of de maximale activiteit van de zon al achter ons ligt; er zijn zowel voor- als tegenstanders van deze theorie. De laatste wijzen erop dat de laatste cycli elk twee maxima hadden. Het tweede vond meestal plaats in het zesde jaar van een cyclus, uiterlijk 66 maanden na het vorige minimum, wat in juni 2025 zou zijn. Het blijft spannend.
Veel actieve regio’s bewegen momenteel weg van de kant van de zon die naar ons toe is gericht, zonder dat de corresponderende groepen vlekken aan de oostelijke rand van de zon naar binnen bewegen. Hierdoor zal de toenemende activiteit van actie regio AR4055 maar beperkt effect hebben. Netto wordt in de komende dagen een afnemende zonneactiviteit verwacht tot 135. De veranderlijke, snelle zonnewind zal na zaterdagavond afnemen, zodat Kp index beperkt blijft tot 2 a 3.
De maximaal bruikbare frequentie zal variëren van circa 12 MHz in de nacht tot 31 MHz overdag.
VHF en hoger
Tropo, regenscatter
De lange periode van mooi stabiel loopt ten einde door de komst van langzaam bewegende lagedrukgebieden met bewolking en regen. Tropocondities vallen daardoor terug tot normaal. De beperkt neerslag kan beperkt regenscatter opleveren. Voor goede scatter zijn zwaardere regenbuien nodig.
Sporadische-E, meteorscatter en Aurora
De vooruitzichten voor meteorscatter is het wachten op de piek in de Lyriden van 22 april. Tot die tijd vergt het vooral de random meteoren en geduld.
Af en toe is de Kp index bij of net boven de 5 gekomen, maar het heeft niet geleid tot noemenswaardige aurora. Ook voor de komende dagen is dat niet te verwachten. De zonnecondities voeden aurorale activiteit op laag niveau en het blijft een goede tijd van het jaar waarin effectieve aurorale condities kunnen verschijnen – dus blijf alert op de stand van de Kp-index, voor het geval dat.
Het goede nieuws in deze tijd van het jaar is dat Sporadic-E uiteindelijk zijn opwachting maakt, meestal op 10m of 6m, en vaak als eerste wordt waargenomen in de digitale modes. Het zal tot eind april duren voordat dit goed merkbaar wordt, maar het kan geen kwaad om een set bakens in gedachten te houden voor het volgen van een opening. Onthoud dat het belangrijkste kenmerk van Es is dat het begint op de lagere frequenties zoals 10m, en omhoog werkt via 6m naar 4m en uiteindelijk 2m in een hoogzomeropening.
EME
EME padverliezen zijn maximaal op het hoogste punt vanavond, de 13e, en de declinatie van de Maan is negatief en daalt verder. Maan vensters zullen blijven verkorten met piek elevatie het bereiken van slechts acht graden aan het einde van volgende week. 144MHz hemelruis begint de week laag maar zal gedurende de week toenemen tot meer dan 2300 Kelvin op vrijdag.
Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom PC5D. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit het wekelijkse Propagation News van de Britse radioamateurvereniging RSGB, dxinfocentre , darc.de/der-club/referate/hf/ , Make More Miles on VHF, metoffice.gov.uk, swpc.noaa.gov, www.solarham.net en poollicht.be. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl.
