Propagatienieuws – 19 april 2025

Deze week in Propagatienieuws:

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).

HF

Voor de nacht van dinsdag op woensdag had NOAA gewaarschuwd voor de komst van een coronale massa ejectie (CME) en een G2 magnetische storm (Kp 6). Maar deze kwam nog sterker dan verwacht. We hadden in totaal 22 zonnevlammen van de M-klasse in vier dagen, dus een CME-gebeurtenis was onvermijdelijk.

Want het was een zogenaamde kannibale CME. Dit zijn twee CME’s, waarbij de tweede sneller beweegt dan de eerste en deze opslokt. Beide produceerden dus een krachtige schokgolf met een verhoogde plasmadichtheid.

Het magnetisch veld van de aarde reageerde hier heftig op gedurende de nacht met als maximum Kp 7,6. De storm bereikte kortstondig categorie G4 (van de vijf) en er werd noorderlicht waargenomen tot in Frankrijk. De ionosonde in Dourbes (België) registreerde op woensdagavond een scherpe daling van de MUF van 18 naar 8 MHz binnen 30 minuten. De voortplanting van radiogolven werd zowel op de hoge banden (door de dalende MUF) als op de lagere banden (door sterke magnetische storingen) verstoord.

HF-vooruitzichten

De zonnefluxindex (SFI) vertoonde ook dalende waarden van 170 naar 156 op vrijdag. Voor de komende dagen verwacht NOAA een flux van circa 150 die later nog kan toenemen tot 165.

Maandag moeten we opnieuw rekening houden met storingen in de korte golf propagatie als gevolg van een groter coronaal gat. Aanvullend daarop blijft er de kans op zonnevlammen. De kans op een M-klasse is 55%, die voor de zwaardere X-klasse is met 10 % beduidend kleiner.

Op rustige dagen blijft de MUF in de nacht boven de 10 MHz. Na zonsopgang gaat de MUF al merkbaar trager omhoog dan een maand geleden. Ook zal 10 meter slechts af en toe openen voor propagatie via de F regio.

VHF en hoger

Tropo, regenscatter

In de komende dagen schuift een lagedrukgebied vanuit noord Spanje naar onze regio. Hierdoor blijven de tropocondities beperkt tot marginaal tot redelijk. Op maandag wordt er ook neerslag verwacht die kansen biedt voor regenscatter. Het wisselvallige weer zal waarschijnlijk de komende week aanhouden. Het is daardoor onwaarschijnlijk dat dit veel Tropo van betekenis gaat opleveren.

Sporadische-E, meteorscatter en Aurora

De vooruitzichten voor meteoorverstrooiing zijn echter veelbelovender met de piek van de Lyriden op dinsdag 22 april. Het is de moeite waard om de procedures voor het werken met meteoorverstrooiing te controleren als je het nog niet eerder hebt gedaan.

Op woensdag 16 april is er een goede auroraopening geweest op 6 en 2m met ook enkele meldingen vanuit Hongarije. Tijdens deze geomagnetische storm kwam het hemisferisch vermogen enkele uren ruim boven de 100 GigaWatt. Maandagavond verwacht NOAA opnieuw een oplopende Kp tot bijna 6 en een G2 magnetische storm, en daarmee ontstaat er opnieuw kansen voor Aurora. Vroege tekenen zoals fladderige signalen op de LF- en HF-banden kunnen erop wijzen dat het de moeite waard is om op de VHF-banden te zoeken naar poollichtactiviteit.

Op weg naar het nieuwe seizoen is het goed om een gewoonte te maken van het zoeken naar Sporadic-E. De website www.propquest.co.uk  toont verschillende nuttige onderdelen om de Es-vooruitzichten te analyseren. Als je kijkt naar de positie van de straalstromen op het tabblad Es-blog, kunnen deze geografisch gunstige omstandigheden opleveren om een hint te geven in welke richting je moet luisteren. Het openingsseizoen geeft meestal de voorkeur aan 10m of 6m.

EME

EME padverliezen nemen nu af richting perigeum op zondag 27 april. Afgelopen vrijdag, 18 april, was de declinatie van de Maan minimaal, dus het Maanvenster zal langer worden samen met de piekhoogte. 144MHz hemelruis begint deze week zeer hoog, maar daalt naar laag naarmate de week vordert.

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom PC5D. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit het wekelijkse Propagation News van de Britse radioamateurvereniging RSGB, dxinfocentre ,  darc.de/der-club/referate/hf/ , Make More Miles on VHF, metoffice.gov.uk,  swpc.noaa.gov, www.solarham.net en poollicht.be. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl.