Propagatienieuws – 4 mei 2025

Deze week in Propagatienieuws:

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).

HF

Het enorme coronale gat CH34 op het zuidelijk halfrond van de zon is niet meer zichtbaar.  De hoop dat het radioweer daarmee tot rust zou komen was echter maar van korte duur. Rond 29 april opende de 10 m band van tijd tot tijd gedurende de dag, bij voorkeur parallel aan de evenaar en naar het zuiden. Anders bleef de MUF meestal net onder de 28 MHz voor een afstand van 3000 km. Dit komt doordat de zonnewind uit een nieuw coronale gat CH42 aan het eind van de week met snelheden van meer dan 600 km/s op het aardmagnetisch veld drukte. De gevolgen zijn inmiddels bekend: kleinere magnetische stormen en lagere MUF’s tijdens de stormachtige fasen, verstoorde radiolijnen boven de poolgebieden. De zonnefluxindex lag rond de 150, met een licht dalende trend. Er zijn momenteel slechts twee actieve zonnevlekregio’s op de zichtbare schijf. De grote en complexe regio AR4079 in het noordoosten wordt steeds groter. Deze regio was voorheen zonnevlekregio 4055, maar na een reis rond de achterkant van de zon is deze nu teruggekeerd.

HF-vooruitzichten

Er waren vorige week in totaal slechts vier M-klasse zonnevlammen, drie op dinsdag en één op woensdag. Aangezien er echter enkele nieuwe zonnevlekken zijn verschenen in het zuidwesten van de kant van de zon die voor ons zichtbaar is, kunnen we een toename van de zonneflux verwachten tot waarden rond 160 en hoger. In de loop van zaterdag zal de ionosfeer zich herstellen van de kleine G1 storm. Dit betekent dat we de komende week langzaam herstellende DX-condities kunnen verwachten. Overdag ligt de betrouwbare DX-corridor tussen 14 en 21 MHz, ’s nachts tussen 7 en 14 MHz. Een blik op de Proppy propagatievoorspellingstool kan je helpen om de beste tijden te vinden om contact te maken met elk station en op elke band. Je kunt het vinden door te gaan naar rsgb.org/propagation-tools

VHF en hoger

Tropo, regenscatter

Voorlopig ligt er geen hogedrukgebied in de buurt en komt de wind meer uit het Noorden. Tropo condities zijn hierdoor niet noemenswaardig. De te verwachten neerslag is waarschijnlijk onvoldoende voor bruikbare regenscatter.

Sporadische-E, meteorscatter en Aurora

De G1 storm van vrijdag en zaterdagochtend met een Kp van 5 heeft wat aurorameldingen opgeleverd op 6 en 2m. De verwachting is echter dat de Kp weer daalt naar 4 of minder.

Voor meteorscatter zijn de Eta-Aquarïden de meest opvallende bui in mei; het voorspelde maximum voor 2025 valt op 06 mei, 03u UTC. De voorspelde ZHR is 50/h. Deze bui, die geassocieerd wordt met komeet 1P/Halley (zoals de Orioniden in oktober), wordt gekenmerkt door een breed maximum, soms met een variabel aantal submaxima. IMO analyses gebaseerd op gegevens verzameld sinds 1984 geven aan dat de ZHR’s over het algemeen boven de 30 liggen in de periode 3-10 mei. De variabiliteit van de piekpercentages op een tijdschaal van ruwweg 12 jaar, geassocieerd met de omlooptijd van Jupiter, is in een recente studie niet bevestigd. De ZHR in 2019 en 2020 was significant lager dan voorspeld. Recente ZHR’s op piekmomenten varieerden van 85 hr-1 (2008) tot 40 hr-1 (2023). In 2024 zijn licht verhoogde snelheden waargenomen. Houd er rekening mee dat Aquarïden straling boven de horizon is (waardoor de bui bruikbaar is voor MS) in Europa alleen (bij benadering) in de zeer late nacht en ochtenduren. Terwijl Zuid-Europese stations de bui tot vroeg in de middag kunnen zien, culmineert de bui in Noord-Europa op relatief lage hoogte, zodat een waarnemer de bui veel minder lang kan zien. Er zullen deze maand ook enkele buien overdag actief zijn, waardoor een breed activiteitsprofiel ontstaat rond 10/11 mei. Naast het verhogen van de achtergrond van Sporadische Meteoren, zullen ze goede condities bieden voor MS DXing.

Deze week start traditioneel van het Sporadic-E-seizoen. Sporadische-E ionisatie bestaat grotendeels uit langlevende meteoorionen, zodat ook hier de meteorenregens van invloed zijn. Een opvallend QSO is dat van CT9ACF in Madeira met ZD7GWM in St Helena Island op 144 MHz van 17 april via Trans-Equatorial Propagation (TEP).

[ https://ei7gl.blogspot.com/2025/04/unusual-5560km-tep-opening-on-144-mhz.html ]

Tot half september zal Sporadisch-E de lagere VHF-banden domineren, dus controleer de clusters op tekenen van activiteit. Onthoud dat Es begint op 10m en zich verplaatst naar HF als een opening zich ontwikkelt, en zelfs 2m bereikt in de piekzomer.

In tegenstelling tot Tropo zijn Es-gebeurtenissen vaak vluchtig, dus het beste wat je kunt doen is de omstandigheden in de gaten houden naarmate de Es intenser wordt en klaar staan wanneer de Es de band bereikt die je wilt. Vergeet niet de dagelijkse Es-blogs op www.propquest.co.uk te lezen, waarin de mogelijke verbanden tussen de locatie van straalstromen en Es-vorming worden besproken.

EME

EME padverliezen nemen toe, maar het hoogste punt is nog een week weg. Maan declinatie passeerde maximum afgelopen donderdag dus Maan vensters worden korter samen met het verminderen van piek elevatie. 144MHz hemelruis is laag gedurende de hele week.

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom PC5D. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit het wekelijkse Propagation News van de Britse radioamateurvereniging RSGB, dxinfocentre ,  darc.de/der-club/referate/hf/ , Make More Miles on VHF, metoffice.gov.uk,  swpc.noaa.gov, www.solarham.net en poollicht.be. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl.