Propagatienieuws – 10 mei 2025

Deze week in Propagatienieuws:

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).

HF

Een jaar geleden zaten we midden in een extreem zware geomagnetische storm als gevolg van Actieve Regio 3664. [ zie ook https://www.rfseminar.nl/uitzending-gemist/ nov 2024 ] Inmiddels zijn er 420 nieuwe regio’s op de zon gepasseerd. Afgelopen week had alleen wat kleinere zonnevlammen tot de C-klasse. Ruimteweeranalisten categoriseren zonneactiviteit aan de hand van het aantal en de sterkte van de zonnevlammen. Als er een X-vlam is, betekent dit dat de “zonneactiviteit hoog is”. Als er echter geen zonnevlammen en geen CME’s zijn, dan is de zonneactiviteit laag of rustig. Deze dagen publiceerde spaceweather.com beelden van een prachtige tornado op het oppervlak van de zon. Maar zo’n tornado op de zon is gewoon geen zonnevlam. [ spaceweather.com klik rechter muistoets voor openen in nieuw tabblad]

HF-vooruitzichten

De zonneflux varieerde tussen 150 en 160, waarbij het aantal zichtbare actieve regio’s aanzienlijk is geslonken. Trend voor de zonneflux is dalend naar 125. Alleen het actieve gebied 4079 heeft een uitzonderlijk grote hoofdvlek (tien keer diameter van de aarde).  Totdat dit grote actieve gebied na dit weekend uit ons gezichtsveld verdwijnt, bevindt het zich in een positie waarin coronale massa-ejecties die erdoor worden veroorzaakt een sterke invloed zouden hebben op het magnetische veld van de aarde en de ionosfeer.

De aanhoudende zonnewind van het coronale gat CH46 laat de geomagnetische omstandigheden nog steeds niet tot rust komen. Daarom moeten we ook in het weekend geïsoleerde actieve intervallen verwachten – maar de geomagnetische omstandigheden zullen in de komende dagen wat tot rust komen (Kp 0-3). Bijgevolg is DX geconcentreerd op de 30 tot 15 meter banden, met signalen die over het algemeen niet zo sterk zijn.

Zes weken voor de zonnewende en dus de langste dag van het jaar, is het geen wonder dat de ionosfeer al zeer zomers gedrag vertoont: 10 meter gaat slechts af en toe open, de MUF bereikt 21 tot 25 MHz ’s middags, afhankelijk van de magnetische onrust. De typische zomerdemping overdag is al duidelijk merkbaar. In de nacht blijft de 30 meter-band meestal open, 20 meter af en toe.

VHF en hoger

Tropo, regenscatter

 

 

Een hogedrukgebied boven Scandinavië voert voorlopig droge lucht aan uit het zuidoosten. Aangezien de waterdamp in de lucht een flinke invloed heeft op de brekingsindex zijn de vooruitzichten voor Tropo op korte termijn niet gunstig. Tegen woensdag verandert dat en zijn boven de Noordzee verhoogde condities te verwachten richting Schotland. Soms komt dit door meer vocht onder de temperatuurinversie, dus hoewel de meer bewolkte gebieden koel zijn geweest, hebben ze het waarschijnlijk beter gedaan voor Tropo. Dit komt door de verbeterde kwaliteit van de inversie, die beter presteert als er een groot vochtcontrast overheen ligt, zoals bij deze wolkenlagen. Anders vinden we dat de betere condities worden veroorzaakt door nachtelijke afkoeling, waarbij een lage inversie wordt gevormd dicht bij de grond die de neiging heeft om in de loop van de ochtend te verdwijnen als de zon het opwarmt. Bij gebrek aan neerslag is er ook weinig te verwachten van regenscatter.

Sporadische-E, meteorscatter en Aurora

 

 

De Eta Aquarïden meteorenregen piekte vorige week. In de afnemende staart van activiteit, samen met andere kleinere buien, zou dit een verhoogde meteoorinput moeten houden voor de komende week.

De eerste Sporadic E openingen zijn in ieder geval waargenomen op 6 en 10 meter. Dit geeft hoop op meer. De sporadische E-band openingen in juni 2022 zijn nog goed in het geheugen gegrift, met talrijke verbindingen boven 21 MHz als gevolg van een sporadische E-regio die dagenlang de condities domineerde op de hogere banden tot 50 MHz en hoger. Het was soms zo stabiel dat het de ruimtegolf afschermde van het F-gebied. Op 12 en 10 meter waren er merkbaar stabiele korte-skipomstandigheden met luide Europese signalen, terwijl er in de 6 m-band bijna dagelijks meerdere skips waren en soms koppeling tussen de sporadische E- en F2-gebieden. Dit betekende dat je in de 6 m-band ’s avonds tot bijna middernacht een vrij stabiele golfgeleider naar Noord-Amerika kon gebruiken en veel luide Amerikaanse stations kon loggen. De band gonsde van de DX-signalen – een opvallend hoogtepunt van het 2022 sporadische E-seizoen.

Het Sporadische-E seizoen loopt meestal van mei tot half september en de dagelijkse straalstroomblogs zijn begonnen op www.propquest.co.uk .

Zoals gewoonlijk biedt het hoofdseizoen twee periodes van activiteit, een in de ochtend en de tweede van laat in de middag tot in de avond. Onthoud dat Es niet gegarandeerd is omdat het van veel factoren afhangt, maar jetstreams helpen en deze worden op de kaarten van de website getoond. Gebruik de kaartclusters om uit te zoeken waar activiteit begint op 10m en volg het dan in frequentie via de lagere VHF-banden.

EME

EME-padverliezen zijn maximaal, maar nemen af na het hoogste punt op vrijdag 9 mei. De declinatie van de maan is negatief en bereikt komende donderdag het minimum, dus we zullen zeer korte maanvensters en lage piek elevatie hebben. 144MHz hemelruis is matig, toenemend tot hoog tegen aanstaande vrijdag.

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom PC5D. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit het wekelijkse Propagation News van de Britse radioamateurvereniging RSGB, dxinfocentre ,  darc.de/der-club/referate/hf/ , Make More Miles on VHF, metoffice.gov.uk,  swpc.noaa.gov, www.solarham.net en poollicht.be. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl.