Propagatienieuws – 24 mei 2025

Deze week in Propagatienieuws:

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).

HF

De zonneflux was afgelopen weekend 118 en is de afgelopen slechts marginaal verbeterd tot 122 op zaterdag. Een waarde boven de 100 meestal voldoende om de meeste HF banden open te houden. De meeste zonnevlekkengebieden waren over het algemeen onopvallend en leverden alleen kleinere C-klasse zonnevlammen. Vermeldenswaardig is nog wel zaterdag 17 mei. Toen stond de Kp-index boven de 6 en liep zelfs kortstondig op naar 7,66 aan het begin van de dag (https://kp.gfz.de/hp30-hp60/10-tages-plot ). Helaas ontbreken uit deze periode de meetwaarden van Dourbes als gevolg van een stroomstoring. Het magnetische systeem van de aarde werd dus flink door elkaar geschud en deze onrust hield de hele week aan. De oorzaak was het coronale gat CH48 dat zich op het zuidelijk halfrond van de zon bevindt en zich over een lengte van meer dan 1 miljoen kilometer uitstrekt. De zonnewind stroomde in een schijnbaar eindeloze stroom naar de aarde, waardoor de algehele propagatieomstandigheden in het langeafstandsverkeer (DX) verslechterden.

De MUF bleef overdag meestal onder de 25 MHz en viel ’s nachts soms onder de 14 MHz. Dit is echter niet ongewoon voor deze tijd van het jaar en is voornamelijk te wijten aan chemische processen in de ionosfeer. De lage zonneflux en de actieve geomagnetica verergeren echter de negatieve effecten op de propagatieomstandigheden.

HF-vooruitzichten

Het grote coronale gat CH48 schuift op zodat de invloed zal afnemen, maar er is ook een nieuw kleiner coronaal gat bij gekomen. De zonnewind zal daarom voorlopig nog licht verhoogd blijven. Een ouder groot actief gebied keert weer terug naar het deel van de zon dat voor ons zichtbaar is. In de komende dagen wordt een lichte toename verwacht van de zonnefluxindex tot 130 en mogelijk 140 bij een Kp van 3 tot 4.

DX zal daarom voornamelijk plaatsvinden op 20 tot 15 meter overdag en op 40 tot 20 meter ’s nachts in ongestoorde fases. 10 en 6 meter zullen spontaan maar herhaaldelijk openen met onregelmatige tussenpozen door Sporadic E. Propagatie geeft op dit moment de voorkeur aan paden naar het zuidelijk halfrond, hoewel elke band op verschillende momenten andere karakteristieken kan hebben. Een snelle poging met de propagatietool op tinyurl.com/propcharts maakt dit inzichtelijk.

VHF en hoger

Tropo, regenscatter

De komst van een regengebied geeft aan dat dat het weerbeeld wisselvalliger wordt. Indien stevige buien ontstaan dan biedt dat kansen voor regenscatter. Voor Tropo is dit echter niet gunstig en zijn dan ook geen noemenswaardige condities te verwachten met hooguit wat oplevingen rond het dagelijks opwarmen en afkoelen van de onderste luchtlagen.

Sporadische-E, meteorscatter en Aurora

De verhoogde Kp op 17 mei heeft voor een handvol aurora spots geleid in het DX cluster. Voor de komende paar dagen blijft de Kp te laag voor aurora.

Het aantal meteoren neemt wat af nu de laatste fase van de Eta Aquarïden zich afspeelt, met een lange staart vanaf de piek op 6 mei. Meteoren vormen ook de inhoud van Sporadic-E omdat ze bij hun verbranding langlevende metaalionen produceren die in dunne lagen Sporadic-E kunnen worden gebundeld. Er zijn een aantal minder bekende meteorenregens in juni.

Sporadic-E wordt de primaire modus in deze zomerweken. Het is verstandig om te controleren tijdens de belangrijkste operationele vensters in de ochtend, late namiddag en vroege avond. Idealiter hebben we meteoorinput nodig, een lage Kp-index, plus enkele weertriggers om atmosferische zwaartekrachtsgolven op te zetten die de juiste windschering in de E-regio produceren. Straalstromen zijn meestal de beste aanwijzingen voor waar Sporadc-E zich zou kunnen vormen.

EME

EME padverliezen nemen nog steeds af als de Maan perigeum bereikt, haar dichtste punt bij de Aarde, op 26 mei. Maanvensters en piekhoogtes stijgen weer en bereiken een maximum op 29 mei. 144MHz hemelruis is laag en blijft laag naarmate de week vordert.

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom PC5D. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit het wekelijkse Propagation News van de Britse radioamateurvereniging RSGB, dxinfocentre ,  darc.de/der-club/referate/hf/ , Make More Miles on VHF, metoffice.gov.uk,  swpc.noaa.gov, www.solarham.net en poollicht.be. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl.